Bệnh sỏi mật là gì? Sỏi mật có nguy hiểm không?
Các triệu chứng của sỏi mật và cách điều trị như thế nào là những câu hỏi được
nhiều người quan tâm hiện nay khi số người mắc bệnh này ngày càng có xu hướng
tăng cao. Cùng tìm hiểu về bệnh sỏi mật qua bài viết sau đây nhé.
Sỏi mật là gì?
Sỏi mật là sự kết tụ thành khối rắn chắc của các thành phần
có trong dịch mật, có thể được hình thành ở nhiều vị trí khác nhau trong hệ thống
dẫn mật như sỏi túi mật, sỏi ống mật chủ, đường dẫn mật trong gan (sỏi gan). Sỏi
mật có 2 loại chính: sỏi cholesterol và sỏi sắc tố mật.
– Sỏi cholesterol: Được hình thành do quá dư thừa cholesterol
(cholesterol chiếm trên 70% lượng dịch mật), cholesterol này không được hòa tan
bởi dịch mật và kết tinh với các thành phần khác lại thành sỏi. Sỏi dạng này
chiếm 60% các dạng sỏi mật hiện nay.
– Sỏi sắc tố: Thành phần sỏi chủ yếu là Bilirubin và các muối canxi (hàm lượng cholesterol dưới
30%), thường hình thành do nhiễm trùng mãn tính đường mật hoặc nhiễm ký sinh
trùng (như giun sán) hoặc mắc các bệnh về máu dẫn đến tăng lượng bilirubin (được
tạo thành do hồng cầu bị phá hủy nhiều).
![]() |
Hình minh họa bênh sỏi mật. |
Sỏi mật có nguy hiểm không?
Bệnh sỏi mật nếu không có triệu chứng thì ít khi nguy hiểm.
Nhưng khi sỏi gây ra các triệu chứng như đau quặn hạ sườn phải, sốt, vàng da…
thì người bệnh không nên xem nhẹ, vì đó có thể là dấu hiệu cho sự viếng thăm của
biến chứng sỏi mật. Biến chứng sỏi mật rất nguy hiểm, không chỉ làm tốn kém chi
phí và phức tạp trong việc điều trị, mà còn có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng
của người bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh sỏi mật
Mật do gan tạo ra và được dự trữ trong túi mật. Những thành
phần cơ bản trong mật là muối mật, bilirubin và cholesterol. Sỏi mật được hình
thành là do sự mất cân bằng giữa các thành phần này.
Cholesterol được giữ giới hạn bình thường là do nó được hòa
tan trong muối mật. Một sự gia tăng số lượng cholesterol trong mật làm quá khả
năng hòa tan của muối mật sẽ dẫn tới hình thành sỏi cholesterol. Sự giảm co bóp
và túi mật rỗng thường gặp ở thai kì là một yếu tố quan trọng khác để hình
thành sỏi cholesterol.
Sỏi sắc tố mật thường liên quan tới tình trạng nhiễm trùng mạn
tính ở đường mật. Điều này thường thấy nhất ở các quốc gia Châu Á, nơi mà tình
trạng nhiễm ký sinh trùng đường mật thường gặp. Những bệnh nhân mắc bệnh về máu
có thể gây ra phá hủy hồng cầu nhiều làm gia tăng số lượng bilirubin trong mật,
do đó gây ra hình thành sỏi sắc tố mật.
![]() |
Người mắc bệnh sỏi mật thường gặp những triệu chứng nào? |
Các triệu chứng thường
gặp của bệnh sỏi mật
Người mắc bệnh sẽ thường xuyên gặp các triệu chứng sỏi mật
sau:
- Đau: Người bệnh sỏi mật thường gặp các cơn đau đột ngột đến
dữ dội, đau từ vùng hạ sườn phải lan lên vai phải hoặc sau lưng. Ngoài ra, người
bệnh cũng có thể gặp các cơn đau âm ỉ hoặc tức nặng ở hạ sườn phải, đau đôi khi
ở vùng thượng vị và lan lên ngực.
- Sốt: Do nhiễm khuẩn đường mật, có thể sốt cao, rét run
nhưng cũng có khi sốt nhẹ, sốt thường đi kèm với đau, có khi sốt kéo dài.
- Vàng da: Xuất hiện khi tắc mật. Trường hợp chỉ có sỏi túi mật
đơn thuần thì không gây vàng da.
- Gan to: Chỉ khi khám bệnh thì mới phát hiện ra. Đây là triệu
chứng thường gặp của sỏi mật, mức độ gan to phụ thuộc vào mức độ tắc mật, nếu
chỉ bị sỏi túi mật thì không gây gan to. Tắc mật do sỏi trong ống mật chủ có thể
xuất hiện túi mật to.
- Triệu chứng khác: người bệnh thường không thích ăn mỡ, hay ợ
chua, ợ hơi hoặc đầy bụng. Trường hợp này cần phải loại trừ những bệnh khác
cũng có triệu chứng tương tự để chắc chắn đây là triệu chứng liên quan tới sỏi.
Cách điều trị sỏi mật
Có nhiều loại thuốc trị sỏi mật hiệu quả tùy theo loại bệnh sỏi
mật mắc phải. Ở đây, trisoithan.vn sẽ đưa các loại thuốc dành cho 2 loại bệnh sỏi
mật chính đó là: Sỏi túi mật và Sỏi trong gan.
Đối với sỏi túi mật:
·
Dùng
thuốc giúp tan sỏi, áp dụng đối với sỏi cholesterol dưới 1,5cm, tốt nhất với sỏi
dưới 5mm, thời gian dùng kéo dài 6-24 tháng, ursodeoxycholic acid 8-10mg/kg trọng
lượng.
·
Tán
sỏi bằng sóng, làm tan sỏi trực tiếp bằng hóa chất.
· Cắt
túi mật qua nội soi: dùng với sỏi to, gây đau nhiều hoặc gây viêm túi mật, đây
là phương pháp hiện nay thường dùng phổ biến, rút ngắn thời gian nằm viện và hồi
phục sức khỏe nhanh.
·
Cắt
túi mật bằng mổ phanh: áp dụng trong trường hợp mổ nội soi thất bại hoặc viêm mủ
túi mật.
Đối với sỏi trong gan
và ống mật chủ:
· Lấy
sỏi qua nội soi ngược dòng cắt cơ oddi, áp dụng với sỏi ở ống mật chủ, sỏi nhỏ
dưới 1,5cm, phương pháp này giúp tránh được phẫu thuật.
·
Tán
sỏi ngoài cơ thể bằng sóng, áp dụng với sỏi to.
·
Phẫu
thuật để lấy sỏi.
![]() |
Người bị sỏi mật nên ăn gì? |
Người bị sỏi mật nên ăn uống như thế nào?
Khi bị sỏi mật, trong việc ăn uống, cần kiêng cữ các loại thực
phẩm sau:
- Các loại thực phẩm có chứa nhiều chất đạm, tính nóng như thịt
dê, thịt chó, ba ba, lòng đỏ trứng gà…
- Các loại đậu hạt có nhiều chất béo như đậu phộng, hạt điều,
hạt hướng dương…
- Các loại thực phẩm nhiều gia vị kích thích, có vị cay như
tiêu, ớt, hành, tỏi, cà ri, gừng, mù tạt…
- Các món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, khó tiêu, có sử dụng nhiều
nguyên liệu có tính nóng, cay, chua, mặn quá.
- Ngoài ra, một số thực phẩm có chứa độc tố như măng tre,
khoai mì, cà chua còn xanh, khoai tây mọc mầm… cũng gây tổn hại cho gan, mật. Ngược
lại, cũng có một số món ăn bổ ích đối với những người bị sỏi mật như: Cháo thịt
bò bằm, cháo sườn bí đao, cháo cá lóc, cháo mè, cháo sữa đậu nành, cháo bí đỏ,
cháo củ sen...
Theo viện Dinh dưỡng (Bộ Y tế) người bị bệnh túi mật cần mỗi
ngày chỉ dùng không quá 200 mg cholesterol. Sau đây là bảng liệt kê một số thực
phẩm có chứa cholesterol từ thấp đến cao:
Các thực phẩm có hàm lượng cholesterol>50mg% (tức trong
100 g thực phẩm có chứa hơn 50 mg cholesterol) như:
Cá trích (52), thịt bò (59), thịt heo hộp (60), chân giò heo
(60), thịt thỏ (65), sườn heo (66), thịt bò, heo xay hộp (66), cá chép (70),
giăm bông heo (70), thịt bê béo (71), thịt ngựa (75), thịt vịt (76), thịt cừu
(78), thịt ngỗng (80), thịt gà tây (81), thịt bò hộp (85), mỡ heo (95), dạ dày
bò (95), lưỡi bò (108), sữa bột toàn phần chưa tách béo (109), thịt gà hộp
(120), tim heo (140), bầu dục heo (375), phô mai (406), gan gà (440), trứng gà
toàn quả (600), lòng đỏ trứng gà (1.790), não bò (2670), não heo (3100).
Trên đây là những kiến thức cơ bản về bệnh sỏi mật mà sỏi mật trái sung tổng hợp và chia sẻ. Nếu bạn đọc quan tâm hoặc cần được tư vấn kỹ hơn
về căn bệnh này cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả và tiết kiệm chi phí
nhất, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn tốt nhất và hoàn toàn miễn phí
nhé.